Bolaning iqtidoriga turli omillar sabab bo‘lishi mumkin. «O‘qituvchi» telegram-kanali mana shu omillarni sanab o‘tdi.1. Yuzga urish miyadagi 300-400 hujayrani o‘ldiradi. Boshni silash esa miyada yangi hujayralar paydo qiladi.
2. Elektron o‘yinlar ijtimoiy aqlni, lug‘aviy ziyraklikni barbod qiladi. Haddan ortiq e’tibor qaratilganidan miyaga qon quyilishiga, miya hujayralarining barvaqt halok bo‘lishiga sabab bo‘ladi. Yoshi ulg‘ayganda unga mahorat, tajriba yetishmaydi.
3. Onani, uning o‘g‘li oldida haqorat qilish bolani qo‘rqoq, tortinchoq qilib qo‘yadi, sog‘lom fikrlashdan to‘xtatadi. Chunki so‘nggi tadqiqotlarga ko‘ra bola qobiliyatni onasidan oladi.
4. Bolaning fikrlari ustidan kulish, u taqdim qilgan ishlarni taqdirlamaslik natijasida undagi motivatsiya pasayib ketadi.
5. Bolaning yoshligidan suhbat qurish eshigining yopiqligi noto‘g‘ridir. Buning natijasida undagi so‘z boyligi va ijtimoiy zehn yo‘qolib boradi. Bolaning gapiga ahamiyat bermaslik, uni jim turishga buyurish, ba’zi hollarda uni qattiq inkor qilish yaxshilikka olib kelmaydi.
6. Ta’lim berish davomida suv ichishni kamaytirish kerakmi? Yo‘q! Miyaning 85% i suvdan iborat. Har 45 daqiqada 1 stakan (kichik shisha idishda) suv ichish zarur. Agar ichmasa, tana g‘ayriixtiyoriy harakatlar (yo‘tal, aksa urish, stulni qimirlatish, stolni surish kabi harakatlar) qila boshlaydi. O‘qituvchiga boladagi noqulaylik zohir bo‘ladi.
7. Nonushta qilmaslik ham yaxshi emas. Aniqlanishicha, nonushta qilmaydigan kishilarda qondagi shakar miqdori pasayib ketadi. Bu esa miya hujayralariga yetarlicha ozuqa yetib bormasligini keltirib chiqaradi va hujayralarning parchalanishiga sabab bo‘ladi. Fast-fudlardan ehtiyot bo‘lish lozim.
8. O‘quvchining qobiliyati va qiziqishlarini hisobga olmay o‘qitish samarali natijaga olib kelmaydi.
9. Bolalarga bolalarcha tabiat bilan yashashga imkon bermaslik va ularni darsga ko‘mib yuborish mumkin emas. Bolalarda devorga yozish – bu ularning yoshlik chog‘larida erkin yozishga imkon bermaslik natijasidir.
10. Bolani dastlabki bosqichda xatini (yozuvini) kichik yozishga majburlash yaxshi emas. Katta yozuv o‘ziga ishonchlilik va erkinlik belgisi hisoblanadi. Agar yozuv kichik bo‘lsa, buning ma’nosi ana shu ikki sifat (o‘ziga ishonch va erkinlik)ning yo‘qligidir.