1969 йил 20 июл бутун дунё учун муҳим воқеалардан бири: Инсоннинг илк ойга қадам қўйиши бўлган. Америка астронавти Нил Армстронг ойга илк қадам қўйган инсон сифатида тарихга кирди.Ойга учиш нима учун керак эди?
ХХ асрнинг ўрталарида 2 энг йирик давлатлар собиқ СССР ва АҚШ ўртасида жуда ҳам кучли рақобат бўлган. Бошланишига космосни забт этиш 2-ўринда турган: Ракета дастурлари учун асосий масала ядровий зарядларни айтилган нуқтага етказиш бўлган. Ҳукумат раҳбарлари ким энг яхши, такомиллашган ракетага эга бўлса, устунлик ҳам ўша томонда бўлишини билар эдилар.
Космосни забт этиш, космосга учиш ҳақида ўйлаш, секин аста вужудга кела бошлади: ҳаммаси Сергей Королёвнинг П-7 ракетасини яратишидан бошланди. Унинг ёрдамида космосга биринчи ернинг сунъий йўлдоши учирилган эди.
СССР бу пойгада ишонч билан пешқадамлик қилаётган эди. 1961 йили Юрий Гагарин Космосга учди, бу эса Америкаликларнинг мағрурлигига қаттиқ зарба бўлди.
Ўшанда АҚШ СССРга бу пойгада ғолибликни бериб қўймаслик учун қўлидан келган барча ишни қилди. Космосни забт этиш учун муҳим қарор қабул қилинди - Ойга одам юбориш. Программа "Аполлон" деб номланди. АҚШ нафақат миллий ғурур, балки халқаро ҳурмати ҳақида ҳам ўйлаётган эди. Бу программани амалга ошириш Америкадан жуда катта пул талаб қилар эди, натижада АҚШ бюджетига катта зиён етди.
"Аполлон-11" гача нималар бор эди?
Американинг муҳандислари ва астрофизикларини жуда ҳам кўп ишлар кутиб турар эди. Ҳисоб-китоб, ишлаб чиқариш, машқ қилиб кўриш, синаб кўриш... 1969 йилга қадар 20дан ошиқ ракета учирилган.
"Аполлон"нинг учирилган энг машҳур ракеталарини келтириб ўтамиз:
- "Аполлон-1"нинг омадсиз старти Американинг 3 астронавти ҳаётига зомин бўлди. Аммо бу Американинг жанговор руҳини синдирмади;
- "Аполлон-1" фожеасидан сўнг ойга 3 та учувчисиз ракета Ой модули макети билан учирилди: "Аполлон-4", "Аполлон-5", "Аполлон-6";
- 1968 йил октябр ойида биринчи учувчилар билан бошқариладиган космик кема "Аполлон-7" учирилди. Экипаж Ер орбитаси узра 11 кун учишган;
- 1968 йилнинг декабр ойида бошқарилувчи космик кема "Аполлон-8" ой орбитасигача учди;
- "Аполлон-9" ва "Аполлон-10" эса Ой ва Ер орбитасида учирилиб, синаб кўрилди.
Ойдаги биринчи инсон
"Аполлон-11" 1969 йил 16 июл куни учиб кетди. Унинг бортида экипажнинг 3 аъзоси - Майкл Коллинз, Базз Олдрин ва Нил Армстронг бўлган. Ойга учиш ҳеч қандай ҳодисаларсиз 4 кун давом этди.