O‘tgan hafta Oliy sud Plenumining navbatdagi majlisida boshqa masalalar qatori «Sud muhokamasi oshkoraligini va sudlar faoliyatiga doir axborot olish huquqini ta’minlash to‘g‘risida»gi qarori loyihasi muhokama qilgani xabari berilgandi. Sud muhokamasi oshkoraligi, sudlar faoliyati to‘g‘risida jamoatchilikka o‘z vaqtida ob’ektiv axborot berish bugunning dolzarb vazifalaridan biriga aylangani e’tiboridan tizimning ommaviy axborot vositalari bilan hamkorligini son va sifat jihatdan yangi bosqichga ko‘tarishni taqazo qilgani bor gap.
Oliy sud Plenumining «Sud muhokamasi oshkoraligini va sudlar faoliyatiga doir axborot olish huquqini ta’minlash to‘g‘risida»gi qarori ayni shu ehtiyojning ijobiy hosiladir. Zero, sud va ommaviy axborot vositalari o‘rtasidagi munosabatlar Plenum qarori darajasida tartibga solinayotgani bu boradagi yana jiddiy qadam hisoblanadi. Qaror loyihasi muhokamasida ommaviy axborot vositalari vakillari faol ishtirok etgani va bunga yetarlicha imkoniyat taqdim etilgani oliy mahkama rahbariyati tomonidan masalaga jiddiy e’tibor qaratayotganiga yana bir bor dalolat qiladi.
Plenum majlisida qaror loyihasi jiddiy va qizg‘in muhokama etilgach, asos tariqasida qabul qilinib, bildirilgan takliflar asosida yanada takomillashtirish haqida to‘xtamga kelingandi. Ishchi guruhi tomonidan loyiha ustidagi ishlar nihoyasiga yetkazilib, bugun mazkur huquqiy hujjat Oliy sud raisi va Oliy sud Plenumi kotibi tomonidan imzolandi va oliy mahkama rasmiy saytida e’lon qilindi.
Plenum qarori bilan sudlarga tushuntiriladiki: «...sud muhokamasi oshkoraligi, sudlar faoliyati to‘g‘risida jamoatchilikka o‘z vaqtida va ob’ektiv axborot berish jamiyatda huquqiy xabardorlik darajasi oshishiga imkon yaratadi, odil sudlovni amalga oshirishning muhim kafolati hisoblanadi, sudlov faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini ta’minlash va sudga nisbatan jamiyat ishonchini oshirishning samarali vositasi hisoblanadi».
Shuningdek: «Sudlar faoliyatiga doir axborotni olish huquqini fuqarolarning tili, jinsiy, irqiy, milliy mansubligi, diniy, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeiga qarab cheklashga yo‘l qo‘yilmaydi». Bundan tashqari: «ommaviy axborot vositalari muayyan ish yuzasidan sud muhokamasi natijalarini oldindan bashorat qilishga yoki sudga boshqacha tarzda ta’sir etishga (bosim o‘tkazishga) haqli emas».
Sudya sud qarori qonuniy kuchga kirmagan ish bo‘yicha intervyu berishga yoxud ommaviy axborot vositalarida chiqish qilishga haqli emasligi ham qarorda alohida qayd etiladi. Unda yana alohida qayd etiladi: «Ommaviy axborot vositalari vakillarining ochiq sud majlisida ish bo‘yicha ma’lumotlar olish maqsadida qatnashishi ma’lumot olishning qonuniy yo‘li ekanligini inobatga olib, ularning qonunda nazarda tutilmagan asoslarga ko‘ra, sud majlisi zaliga kirishiga to‘sqinlik qilishga yo‘l qo‘yilmaydi.»
Plenum qarorida ommaviy axborot vositalari vakillarining sud majlisida ishtiroki va unda o‘z ish qurollaridan foydalanish tartiblari alohida band sifatida o‘z aksini topgan. Unga ko‘ra:
Ochiq sud majlisini fototasvirga tushirish, videoyozuvni amalga oshirish, shuningdek, ommaviy axborot vositalarida translyatsiya qilishga quyidagi tartibda yo‘l qo‘yiladi:
- fuqarolik ishini ko‘rish paytida – sud majlisida raislik qiluvchining taraflar roziligi olingandan keyin bergan ruxsati bilan;
- jinoyat, ma’muriy, iqtisodiy ishni va ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishni ko‘rish paytida – sud majlisida raislik qiluvchining taraflar fikrini eshitgandan keyin bergan ruxsati bilan.
Sud majlisi zalida hozir bo‘lganlar har qanday ish bo‘yicha erkin tarzda yozma qaydlar qilishlari, stenogramma yuritishlari, iqtisodiy ish yoki ma’muriy huquqiy munosabatlardan kelib chiqqan ish ko‘rilayotganda esa, shuningdek, audioyozuv olib borishlari mumkin.
Oliy sud matbuot xizmati rahbari Aziz Obidovning ma’lum qilishicha, mazkur Plenum qarori qabul qilinishi munosabati bilan Oliy sud rahbariyati ommaviy axborot vositalari xodimlari uchun maxsus tadbir uyushtirni rejalantirmoqda.