“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing! Join!
Zamin.uz
, 20 2024, 07:10
ЎЗO‘Z

Hayvonlar tanasidagi og'riqlarni qanday izhor qilishadi?

17 noya, 07:00 4 837 Jamiyat
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Hayvonlar tanasidagi og'riqlarni qanday izhor qilishadi? Olloh bizni inson qilib yaratdi va bizga ong hadya etdi. Inson sifatida o‘zimizdagi his-tuyg‘ularni ongli ravishda idrok eta olamiz. Agarda biron joyimiz og‘risa, nutqimiz orqali uni boshqalarga yetkazishimiz mumkin. Og‘riqning qanchalik kuchli bo‘lishi u sizga qay darajada ta’sir etishiga bog‘liq yoki uni qanday qabul qilishingiz bilan o‘lchanadi. Biroq boshqa jonzotlarchi? Ular qay tarzda jonini og‘ritayotgan azobni boshqalarga bildiradi? Itlarni olsak, ular uvillashi yoki chinqirishi mumkin. Hayvonlarning o‘z og‘rig‘ini izhor qilish usullarini bilib qo‘ysak, zarar qilmagan bo‘lardi.

Ko‘pgina hayvonlarda og‘riq belgilari insonlarnikiga o‘xshab ketadi, ya’ni boshqalar bilan muloqot qilmaslik, ovqatlanishdan tiyilish, har xil tovushlar chiqarish va yurak urish tezligining oshishi va hokazolar. Shunga qaramay, biz insonlar bu og‘riq hissining hayvonlarda ham aynan bir xil kechyaptimi yoki yo‘qmi aniq bilmaymiz. Boshqa uy hayvonlari quyon, mushuk, toshbaqa yoki ot haqida nima deyish mumkin? Misol uchun suyagingiz sinib qolsa, siz uni gips qildirasiz va ongli ravishda bir necha oydan so‘ng tuzalib ketishingizni bilasiz. Hayvonlarning bu og‘riqlar vaqtincha ekanini tushunmasligi ularda og‘riq kuchli bo‘lishidan darak beradi.

Bugungi kunda ko‘pgina olimlar hayvonlardagi og‘riqlar qay darajada kuchli ekanligini o‘lchovchi turli usullarni o‘ylab topishgan. Masalan, itlardagi kuchli og‘riqni o‘lchash uchun oddiy vosita bo‘lgan Glasgow Composite Pain Scale (og‘riqni kuchini o‘lchash uchun qo‘llanma) 2007 yilda birinchi marta nashr etilgan va oltita tilga tarjima qilingan.
Hayvonlar, og'riq, Itlar, Glasgow Composite Pain Scale




Mavzuga oid yangiliklar
  • Ziroat Mirziyoyeva Farg‘onada maktab-internat o‘quvchilari bilan uchrashdi 19 apr, 20:36 70
  • Mijozning sochini uning xohishiga zid tarzda kalga olib tashlagan sartarosh 10 sutkaga qamaldi 19 apr, 20:29 249
  • Toshkentda bolalarning qo‘liga igna va “samorez” sanchgan o‘qituvchiga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi 19 apr, 16:48 97
  • Futzal. O‘zbekistonda o‘tadigan jahon chempionatining mezbon shaharlari bilan tanishing (video) 19 apr, 16:32 235
  • Toshkent viloyatida jahl ustida mijozining sochini kalga olib tashlagan sartarosh uzr so‘radi (video) 19 apr, 16:09 222
  • 2024-2025 o‘quv yilida boshqa hududlardan pedagoglar jalb etiladigan maktablar ro‘yxati tasdiqlandi 19 apr, 13:11 123
  • So'nggi yangiliklar
  • AQSH Xitoyni Ukrainadagi urushni bilvosita avj oldirayotganlikda aybladi 20 apr, 07:00 0
  • Rossiyaning o‘ndan ortiq mintaqasida migrantlarning ayrim sohalarda ishlashi taqiqlandi 20 apr, 06:30 0
  • Armaniston chegara delimitatsiyasi natijasida 4 qishloqni Ozarboyjonga qaytardi 20 apr, 06:00 0
  • Janni Infantino: "Bu buyuk mamlakat – O‘zbekistondagi birinchi FIFA turniri bo‘ladi" 20 apr, 02:02 59
  • Abbosbek Fayzullayevning qachon Qatarga borishi aniq bo‘ldi! 20 apr, 01:59 100
  • A Seriya. Dastlab ikkita gol urgan "Kalyari" yakunda "Yuventus" bilan durang qayd etdi 20 apr, 01:52 156
  • Shomurodov kutilmagan ishga qo‘l urdi 20 apr, 01:16 329
  • Chasiv Yar ham xavf ostida. Bu shaharni yo‘qotmaslik Ukraina uchun nega bunchalik muhim? 19 apr, 23:23 189
  • Qirg‘iziston hukumati O‘zbekiston hududida joylashgan Barak eksklavi aholisini ko‘chirishni yakunladi 19 apr, 22:56 249
  • Germaniya va Polsha aviakompaniyalari Tel-Avivga reyslarni bekor qildi 19 apr, 22:30 52
  • «Ko‘z o‘ngimizdagi haqiqat». Alonso qaysi jamoani tanlagan? 19 apr, 22:00 97
  • Dubayda 50 dan ortiq O‘zbekiston fuqarolari qolib ketgani aniqlandi 19 apr, 21:30 117
  • Bo‘limlar