Фото: SWNSЎзбекистонда топилган тош қолдиқларида авваллари фанга маълум бўлмаган динозавр тури аниқланди. Dzharatitanis kingi номини олган ушбу динозаврнинг узунлиги салкам 20 метрни ташкил этган ва у диплодок — сайёрада яшаган энг катта жонзотнинг қариндоши ҳисобланади, деб ёзади Daily Mail.
Ушбу динозаврлар Осиё қитъасининг энг ғарбий қисмида жойлашган қирғоқ текислигида бундан 100 миллион йил олдин, Ер қитъаларга ҳали ажралмаган пайтда яшаган. Унинг хивичсимон думи ва узун бўйни сабаб баланд дарахтлардан бемалол озуқа қидира олган.
Динозаврга тегишли бўлган дум суяги Қизилқум чўлидаги «динозаврлар қабристони» деб аталувчи макондан халқаро археологлар жамоаси томонидан қазиб олинган. Тадқиқотчиларнинг сўзларига кўра, бу ердан умуртқали ҳайвонларнинг «асосан парчаланган, аммо кўпинча ажойиб ҳолатда сақланиб қолган скелет қолдиқлари» топилган.
Фото: Shutterstock
Dzharatitanis kingi кичикроқ бош ва ўткир тишларга эга бўлган. Бу унга дарахтларнинг шохларини кесиб олиш имконини берган. Унинг массив каркаси тўртта устунсимон таянчда жойлашган. У бундан 145,5 миллион йил олдин бошланиб, 65,5 миллион йил олдин тугаган Бўр даврида яшаган.
Топилма нафақат янги тур, балки реббахизавридлар оиласидаги янги туркум мавжудлигини билдиради. Реббахизавридлар — Ер юзида ҳозирга қадар яшаган энг йирик жонзотлар ҳисобланади. Реббахизавридларнинг барча қолдиқлари Жанубий Американинг жанубий қисмидан шимоли-шарқий қисмига қадар ва Африканинг шимоли-ғарбидан Европагача бўлган ингичка қисмидан топилган, бироқ Осиёда унга ҳеч қачон дуч келинмаган.
Эслатиб ўтамиз, 2016 йилда Жарақудуқдан топилган (Қизилқум чўли) 90-92 миллион йил олдинги динозаврга тегишли қолдиқлар тираннозаврларга оид жумбоқни ечишга ёрдам бериши айтилганди.