Ҳукумат қарорига асосан, янги тартибдаги солиқ текширувлари тизими жорий қилинди. Унда солиқ тўловчилар «яшил» (хавфи паст), «сариқ» (хавфи ўрта), «қизил» ( хавфи юқори) йўлакларга ажратилиб солиқ текширувларини ўтказиш кўзда тутилган. «Яшил» йўлакка кирувчи солиқ тўловчиларга нисбатан текширувлар ўтказилмайди.Давлат солиқ қўмитаси раисининг биринчи ўринбосари Мубин Мирзаев 11 январ куни AОКAда бўлиб ўтган матбуот анжуманида солиқ текширувларининг янги тартиби жорий қилинишини маълум қилди, деб хабар бермоқда Kun.uz.
Раиснинг биринчи ўринбосарига кўра, солиқ текширувларининг янги тартиби солиқ тўловчиларни сегментларга ажратишни кўзда тутади.
«Доимий равишда солиқларни тўлаб борган солиқ тўловчилар «яшил», йўлакка киради ва «хавфи паст» дея баҳоланади. Уларга нисбатан солиқ текширувлари ўтказилмайди. «Хавфи ўрта» солиқ тўловчилар «сариқ» йўлакка киритилади, уларга нисбатан камерал назорат ўрнатилади», – дейди Мубин Мирзаев.
Камерал назорат – солиқ тўловчи томонидан белгиланган тартибда тақдим этилган молиявий ва солиқ ҳисоботини, шунингдек, солиқ тўловчининг фаолияти тўғрисида давлат солиқ хизмати органидаги мавжуд бошқа ҳужжатларни ўрганиш ҳамда таҳлил этиш асосида амалга ошириладиган назорат.
ДСҚ вакилининг айтишича, солиқ тўлашдан қочган солиқ тўловчилар «хавфи юқори» деб баҳоланади ва «қизил» йўлакка киритилади, уларга нисбатан солиқ аудити ўтказилади.
«Олдинги солиқ текшируви билан янги тизимнинг фарқи шундаки, илгари солиқ органлари нима бўлса ҳам солиқ тўловчидан камчилик топган. Шу пайтгача солиқ тўловчилар солиқ органлари бизни жазолайди, ёки нимадир чора кўради деб хавотирда бўлган. Янги тизимда солиқ органлари қайси солиқ тўловчи солиқларни тўламаган, қанча сумма тўламаганлиги ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилгандан кейингина солиқ текширувини амалга оширади. Солиқ тўловчида солиқдан қочиш ҳолатлари кузатилмаса, барча ҳисоботлар ўз ўрнида бўлса, унга нисбатан солиқ текшируви ўтказилмайди», – деди вазир ўринбосари.
Маълумот учун, 2019 йил декабрда янги таҳрирдаги солиқ кодекси қабул қилинган эди. Унда солиқ назорати шакллари 13тадан 2тага қисқартирилиб, текширишларни тайинлаш тартибига ўзгартириш киритилган эди: текширишлар инсон омилисиз фақат «Таҳлика-таҳлил» дастури асосида 3 та сегментга бўлиш асосида амалга оширилиши белгилаб қўйилган эди. Янги таҳрирдаги Солиқ кодекси 2020 йил 1 январдан кучга кирган.
Эслатиб ўтамиз, президент ташаббуси билан тадбиркорлик субъектлари фаолияти текширувларига эълон қилинган мораторий 2021 йилда ҳам амал қилади.