«Замин»ни Telegram’да ўқинг! Join!
Zamin.uz
, 19 2024, 04:22
ЎЗO‘Z

Ёш боладан масъулиятни талаб қилиш керакми?

25 фев, 15:42 8 790 Ҳаёт тарзи
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
Ёш боладан масъулиятни талаб қилиш керакми? Ота-оналар кўпинча болани «ҳамма нарсани тушунадиган», аммо дангасалиги ёки қайсарлиги туфайли бу нарсаларни қилмайдиган кичик «катта одам» деб ҳисоблайди. Натижада боладан у ўз ёшининг алоҳида хусусиятларидан келиб чиқиб қодир бўлмаган нарсаларни талаб қилади.

Икки ёшгача бўлган бола ўз ҳаракатлари ва улар келтириб чиқарган оқибатлар ўртасидаги алоқани англай олмайди. Унинг учун ҳар қандай оқибат «тўсатдан бўлган ҳолат» ҳисобланади. У онаси ва бошқа яқин кишилари қандай реакция кўрсатишига қараб мўлжал олади ва кўп марта салбий муносабатни келтириб чиқаргани учун, қилиш керак бўлмаган хатти-ҳаракатларни билиб ола бошлайди. Ташқи кўриниши учун ҳам, ўйинчоқлари учун ҳам чинакам масъулият ҳали бўлмайди, шундай экан, уни талаб қилиш ҳам керак эмас.

2—3,5 ёшда кўпчилик болаларда «уч ёш инқирози» деб аталувчи давр бўлиб ўтади. Бунда боланинг хулқи кўпинча провокацияга ўхшайди: у тақиқларни билган ҳолда, «мумкин бўлмаган» нарса ҳақиқатан ҳам мумкин эмаслигини «текшириб кўради». Ушбу даврда мақбул деб топиладиган ва танбеҳ бериладиган хатти-ҳаракатлар ўртасида чегара чизилади.

Бола инқирозни бошидан кечираётган вақтда у бутунлай масъулиятсиз бўлиб қолгандек кўриниши мумкин. Қўрқиш ва бола мутлақо «айнибди», энди масъулиятсиз одам бўлиб етишади деб ўйлаш керак эмас. Бу давр ўтгач, боланинг шахсиятидаги ўсиш яққол кўринади.




Мавзуга оид янгиликлар
  • Хотирани яхшилашнинг жуда оддий усули топилди 18 апр, 12:22 157
  • Юлдузлар парҳези: тез оздирадиган учта зиравор 17 апр, 17:00 116
  • Қулупнайнинг сиз билмаган 10 та фойдали хусусияти 17 апр, 07:41 137
  • Буни энг иродасизлар ҳам эплай олади: Аллен Каррнинг чекишни ташлашда ёрдам берувчи “Кашандаликдан қутулишнинг осон йўли” китоби ўзбек тилида чоп этилди 17 апр, 05:30 117
  • Олимлар кексаликда ҳам ақл-идрокни сақлаб қолишнинг оддий усулларини аниқлади 16 апр, 21:24 122
  • Ҳаётда панд бермайдиган 16 та мураккаб, аммо ўта муҳим кўникмалар 15 апр, 13:22 242
  • Сўнгги янгиликлар
  • Геосиёсий зиддиятлар: Ўзбекистон позицияси қандай бўлиши керак? 19 апр, 00:12 94
  • Германияда икки нафар рус жосуси қўлга олинди 18 апр, 23:50 125
  • Россиянинг "қашшоқлашаётган" миллиардерлари 18 апр, 23:30 205
  • Шармандали мағлубиятдан кейин “Барса” ўйинчилари ўртасида зиддият келиб чиқди 18 апр, 23:12 260
  • Ўзбекистон ва Тожикистон раҳбарлари концерт томоша қилдилар 18 апр, 22:53 99
  • Қозоғистонлик миллиардерлар сув тошқинидан зарар кўрган ҳудудларга маблағ ажратди 18 апр, 22:30 123
  • Қондаги шакар миқдорини тартибга солувчи фойдали мева номи айтилди 18 апр, 22:11 149
  • Сенсация! U23 Осиё Кубоги 2-турида Индонезия Австралияни мағлубиятга учратди 18 апр, 21:49 217
  • Марказий Осиё давлатлари 2024 йил ёзи учун Амударё ва Сирдарё сувини тақсимлаб олди 18 апр, 21:45 196
  • Оғабек Собиров, Муножат Йўлчиева, Озодбек Назарбеков ва Юлдуз Усмонова «Тожикистон халқ ҳофизи» бўлди 18 апр, 21:20 164
  • Қирғизистонда инсон аъзоларини сотиш билан шуғулланган жиноий гуруҳ аниқланди 18 апр, 21:07 218
  • Шавкат Мирзиёев ва Эмомали Раҳмон баёнот билан чиқдилар 18 апр, 20:00 332
  • Бўлимлар